Dowody z DNA

Dowody DNA odgrywają coraz większą rolę w sprawach karnych, w których trzeba zdecydować o winie i skazać osobę lub oczyścić z zarzutów niesłusznie oskarżonego.

Próbki biologiczne, które jeszcze 10 lat temu nie dały się przetestować na obecność DNA, dzisiaj mogą dostarczyć kluczowych dowodów. Ponieważ dowody z DNA są potężnym narzędziem w poszukiwaniu prawdy, ważne jest, aby nasi potencjalni klienci zrozumieli istotę tej groźnej, często obosiecznej broni.

Dowody z DNA najczęściej wykorzystuje się w sytuacjach:

ustalenie ojcostwa (kto jest – lub nie jest – ojcem dziecka). Test na ojcostwo może zostać złożony w ramach postępowania rozwodowego i / lub umów o alimenty na dziecko,
ustalanie pokrewieństwa, w szczególności tam, gdzie musimy zidentyfikować osobę, która zaginęła i odnalazła się po wielu latach, zaś prosta identyfikacja jest utrudniona.
dochodzenia kryminalne, do analizowania dowodów DNA pozostawionych na miejscu zbrodni, szczególnie w przypadkach gwałtu.

Czym jest DNA?

Stosując encyklopedyczne wyjaśnienie DNA to kwas deoksyrybonukleinowy, który jest nośnikiem informacji genetycznej każdego żywego organizmu. Określa, poprzez konkretnie zapisane informacje, nasz wygląd zewnętrzny, podatność na choroby, kolor włosów, skóry i wiele innych cech fizycznych. DNA różnych gatunków jest różne. W obrębie tego samego gatunku osobniki posiadają DNA z częścią charakterystyczną dla danego gatunku i z częścią indywidualną, która jest niepowtarzalna. Geny decydujące o cechach indywidualnych osób stanowią zaledwie ok. 3% całego DNA; pozostała część to regiony niekodujące, charakteryzujące się bardzo dużą zmiennością.

Ze względu na unikalność i niepowtarzalność kodu genetycznego ludzi (za wyjątkiem bliźniąt jednojajowych) oraz wysoką siłę dyskryminacji badań DNA, materiały analizowane takimi metodami mają ogromną moc dowodową.

DNA w postępowaniach sądowych

Badania DNA przeprowadza się na podstawie analizy śladów zabezpieczonych na miejscu przestępstwa, a następnie analizowanych za pomocą metody PCR (Reakcja łańcuchowa polimerazy, PCR – od ang. polymerase chain reaction), której wyniki są podstawą do wydania przez biegłego opinii, służącej w dalszej kolejności za dowód przed sądem. Analizy genetyczne śladów stanowią istotny element we współczesnym procesie karnym.

Z uwagi na fakt, iż DNA występuje we wszystkich tkankach organizmu w takiej samej sekwencji i jest praktycznie niezmienne przez całe życie człowieka, możliwe jest wykorzystanie każdego śladu, niezależnie od jego rodzaju (np. krew, ślina, nasienie, kości) do badań genetycznych.

Badanie DNA umożliwia uzyskanie trzech rodzajów wyników:

zgodności profilu DNA śladu i materiału porównawczego,
wykluczenia – badany materiał biologiczny nie jest zgodny z profilem genetycznym stanowiącym materiał porównawczy,
wyniku nierozstrzygającego – pomimo zabezpieczonych śladów, nie jest możliwe uzyskanie wiążących wyników analizy z uwagi np. na znaczną degradację materiału czy wystąpienie mieszaniny materiałów.

Metoda genetycznej identyfikacji człowieka opracowana została w połowie lat 80., w Polsce została wprowadzona, w celu ustalenia ojcostwa, dopiero w latach 90-tych XX wieku.

Według wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 2007 roku podważanie wartości dowodu z badań DNA w opinii sądu jest sprzeczne z aktualnym stanem wiedzy w zakresie genetycznej identyfikacji człowieka.

Badanie ojcostwa

Ustalenie ojcostwa to problem kontrowersyjny i emocjonalny, zarówno medyczny, jak i prawny. Zainteresowane stowarzyszenia zawodowe (prawnicze, medyczne, rodzinne) zgadzają się co do tego, że wszystkie zaangażowane strony muszą wyrazić zgodę, ale w przypadku dzieci nie jest to najczęściej możliwe. Nakazy sądowe dotyczące testowania ojcostwa są proste, ale spory pojawiają się wówczas, gdy domniemany ojciec pobiera próbkę od dziecka na badania ojcostwa bez zgody dziecka lub matki.

Problem ustalenia pochodzenia dziecka od konkretnego ojca jest złożony. Dla ustalenia pochodzenia dziecka od ojca, podobnie jak od matki, istotne znaczenie mają domniemania prawne. W polskim prawie istnieje domniemanie pochodzenia dziecka zarówno w stosunku do tzw. dziecka małżeńskiego, jak i dziecka pozamałżeńskiego. W stosunku do dziecka, które urodziło się podczas trwania małżeństwa, domniemywa się pochodzenie dziecka od męża matki. Natomiast w sytuacji, gdy dziecko urodziła kobieta niezamężna domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w 300-tnym, a nie później niż w 181 dniu przed urodzeniem się dziecka. Oczywiście oba te domniemania można obalić na drodze sądowej.

Problem etyczny polega na tym, iż badania DNA ingerują w nietykalność cielesną. Zgodę na pobranie krwi od dziecka może wyrazić jego przedstawiciel ustawowy, którym z reguły będzie matka dziecka. Z różnych względów może ona jednak odmawiać udzielenia takiej zgody. Wówczas sąd ocenia, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu. Decyzje sądu mogą być różne. W orzecznictwie wskazuje się jednak, że nieuzasadniony sprzeciw matki na pobranie próbki krwi, nie pozwalający rozwiać rzeczywistych wątpliwości co do pochodzenia dziecka, zagraża jego dobru i może stać się powodem ograniczenia władzy rodzicielskiej. Takie ograniczenie może wiązać się z nakazem pobrania krwi dziecka nawet wbrew woli matki. Istnieje też inna możliwość. Jeśli kluczowy dowód w sprawie nie został przeprowadzony wskutek postawy jednej ze stron, sąd może w takim przypadku – drogą domniemania – przyjąć za prawdziwe twierdzenia strony przeciwnej.

Dowód z DNA na ojcostwo, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, może być traktowany jedynie jako środek weryfikacji domniemania ojcostwa. Polskie przepisy prawne nie dają pierwszeństwa żadnemu dowodowi. Testy DNA są jedynie pewną próbą weryfikacji ojcostwa, a nie jego podstawą prawną. Co prawda metoda analizy DNA sama w sobie daje niemal pewny wynik (ze względu na znikomą powtarzalność kodu genetycznego), ale może dojść do błędu w czasie badań lub w ich interpretacji. Możliwe jest powtórzenie badań DNA, ale sąd takie powtórne badanie dopuści wtedy, gdy istnieć będą uzasadnione wątpliwości co do wyniku pierwszego badania.

Należy więc podkreślić, że chociaż badania genetyczne nie są jedynym środkiem dowodowym w postępowaniach o ustalenie ojcostwa, to stały się niewątpliwie dowodem umożliwiającym dość obiektywne wykazanie pokrewieństwa. Należy jednak wskazać, że tylko test prawidłowo przeprowadzony może wskazywać na taką pewność co do pokrewieństwa. Niekiedy, np. z uwagi na zanieczyszczenie probówki czy błąd laboranta, test genetyczny może wprowadzać w błąd.

Nasi klienci powinni również pamiętać, że badania DNA określające pokrewieństwo, mogą mieć także negatywny wpływ na instytucję ojcostwa oraz stabilność stanu cywilnego. dziecka. W toku ustaleń mogą być nie tylko naruszone prawa do prywatności i życia rodzinnego, ale również dobro dziecka.

W czym pomaga Biuro Detektyw24

Biuro detektywistyczne Detektyw24 od początku swojego istnienia wykonuje dyskretne pobranie materiału DNA do badań potwierdzających pokrewieństwo, głównie potwierdzenia lub zaprzeczenia ojcostwa. W ramach agencji działa specjalny zespół, który realizuje dyskretne pobranie materiału DNA. Dzięki rozbudowanej, ogólnopolskiej strukturze naszej Agencji realizujemy zlecenia na terenie całego kraju bez dodatkowych, ukrytych kosztów.

Pobranie materiału DNA przez naszych specjalistów ma charakter bezinwazyjny . Materiał genetyczny bowiem może być wyodrębniony z każdego elementu ciała ludzkiego, jak np. ślina czy włosy.

Badamy również dostarczone przez klienta próbki, jednak muszą one spełniać określone kryteria:

należy używać rękawiczek jednorazowych, aby uchronić materiał przez zanieczyszczeniem przez inne DNA,
w przypadku wysyłki kurierskiej materiał należy przechowywać i przesyłać w papierowej torebce lub kopercie,
każdą kopertę należy szczegółowo opisać.

Pobrany materiał genetyczny możemy przekazać do wskazanego przez klienta laboratorium lub przeprowadzić badanie we własnym zakresie w jednym z certyfikowanych laboratoriów współpracujących z naszą Agencją. Przeprowadzenie badania we wskazanym przez naszą Agencję laboratorium gwarantuje szybkość, wysoką jakość oraz pełną dyskrecję i zgodność z wymogami prawa.

Detektywi realizujący zlecenie i uczestniczący w pobraniu materiału genetycznego mogą wystąpić w sądzie jako świadkowie potwierdzający i uwiarygodniający pochodzenie materiału.

Cena zlecenia: od 7000 złotych netto

Termin realizacji – ustalany indywidualnie z klientem

ZADZWOŃ DO EKSPERTA

Katarzyna Bracław tel.: +48 733 622 222

e-mail: katarzyna.braclaw@detektyw24.net